1. Giới Thiệu Chung Về Claim Và Gậy Bản Quyền
YouTube là một nền tảng chia sẻ video lớn nhất thế giới, nơi hàng triệu nội dung được đăng tải mỗi ngày. Tuy nhiên, việc sử dụng nội dung có bản quyền mà không được phép có thể dẫn đến hai hình thức xử lý phổ biến: Claim bản quyền (Content ID Claim) và Gậy bản quyền (Copyright Strike).
Nhiều YouTuber, đặc biệt là những người mới làm nội dung, thường nhầm lẫn giữa hai thuật ngữ này. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu rõ sự khác biệt giữa Claim và Gậy bản quyền, cách phòng tránh và cách xử lý khi gặp phải.
2. Claim Bản Quyền Là Gì?
Claim bản quyền (Content ID Claim) xảy ra khi một video tải lên YouTube chứa nội dung được nhận diện bởi hệ thống Content ID của YouTube. Đây có thể là nhạc, hình ảnh, đoạn phim, hoặc bất kỳ nội dung nào thuộc sở hữu của người khác.
Hệ quả của Claim bản quyền:
- Không ảnh hưởng đến kênh nhưng có thể tác động đến doanh thu video.
- Chủ sở hữu bản quyền có thể tắt kiếm tiền hoặc chuyển hướng doanh thu từ video của bạn.
- Video có thể bị chặn ở một số quốc gia hoặc trên toàn cầu tùy theo quyết định của chủ sở hữu.
Ví dụ về Claim bản quyền:
Anh Nam đăng tải một video reaction về một MV ca nhạc nổi tiếng. Ngay sau khi video được đăng tải, anh nhận được thông báo rằng nội dung nhạc trong video đã bị Content ID nhận diện. Điều này đồng nghĩa với việc doanh thu từ video của anh sẽ thuộc về chủ sở hữu bài hát.
3. Gậy Bản Quyền Là Gì?
Gậy bản quyền (Copyright Strike) là hình thức xử phạt nghiêm trọng hơn khi chủ sở hữu nội dung gửi yêu cầu gỡ bỏ video vi phạm. Không giống như Claim, Gậy bản quyền ảnh hưởng trực tiếp đến kênh.
Hệ quả của Gậy bản quyền:
- Bị xóa video chứa nội dung vi phạm.
- Nếu nhận 3 gậy bản quyền, kênh sẽ bị xóa vĩnh viễn khỏi YouTube.
- Hạn chế một số tính năng như livestream, bật kiếm tiền, đăng video dài hơn 15 phút.
- Gậy bản quyền chỉ mất hiệu lực sau 90 ngày nếu không có vi phạm tiếp theo.
Ví dụ về Gậy bản quyền:
Chị Lan tải lại một bộ phim nổi tiếng lên kênh của mình. Sau vài ngày, chị nhận được email từ YouTube thông báo rằng chủ sở hữu phim đã gửi yêu cầu gỡ bỏ. Video bị xóa ngay lập tức và kênh của chị nhận một Gậy bản quyền.
4. Cách Phòng Tránh Claim Và Gậy Bản Quyền
4.1. Sử Dụng Nội Dung Không Vi Phạm Bản Quyền
- Sáng tạo nội dung gốc: Đây là cách tốt nhất để tránh vấn đề bản quyền.
- Sử dụng nhạc và hình ảnh không bản quyền từ thư viện YouTube Audio Library hoặc các nguồn miễn phí như Pixabay, Pexels.
- Mua bản quyền hoặc xin phép chủ sở hữu trước khi sử dụng nội dung của người khác.
4.2. Hiểu Rõ Quy Tắc “Sử Dụng Hợp Lý” (Fair Use)
Một số nội dung có thể được sử dụng mà không vi phạm bản quyền theo nguyên tắc Fair Use, bao gồm:
- Phê bình, bình luận, đưa tin.
- Giáo dục và nghiên cứu phi lợi nhuận.
- Biến đổi nội dung gốc bằng cách chỉnh sửa sáng tạo, chứ không phải sao chép nguyên bản.
4.3. Kiểm Tra Nội Dung Trước Khi Đăng Tải
- Dùng công cụ “YouTube Copyright Checker” để kiểm tra xem nội dung của bạn có vi phạm bản quyền không.
- Xem trước video ở chế độ riêng tư để tránh nhận Claim ngay khi đăng tải.
4.4. Không Reupload Nội Dung Của Người Khác
Dù bạn có ghi nguồn hay không, việc tải lại video của người khác mà không được phép vẫn có thể dẫn đến Gậy bản quyền.
5. Cách Giải Quyết Khi Gặp Claim Hoặc Gậy Bản Quyền
5.1. Khi Nhận Được Claim Bản Quyền
Nếu video bị dính Claim bản quyền, bạn có thể:
- Chấp nhận Claim nếu thấy không ảnh hưởng đến kênh.
- Dùng công cụ chỉnh sửa của YouTube để cắt bỏ hoặc thay thế phần bị Claim.
- Gửi kháng nghị (Dispute Claim) nếu bạn có quyền sử dụng hợp pháp nội dung.
5.2. Khi Nhận Được Gậy Bản Quyền
Nếu bạn nhận được Gậy bản quyền:
- Kiểm tra email từ YouTube để biết ai đã báo cáo.
- Liên hệ với chủ sở hữu bản quyền và xin phép họ rút lại khiếu nại.
- Gửi yêu cầu kháng cáo nếu bạn có đầy đủ bằng chứng rằng video không vi phạm bản quyền.
- Nếu không thể khắc phục, hãy xóa các nội dung có thể vi phạm khác để tránh bị nhận thêm gậy.
6. Kết Luận
Claim bản quyền và Gậy bản quyền là hai vấn đề quan trọng mà bất kỳ YouTuber nào cũng cần hiểu rõ. Claim chỉ ảnh hưởng đến doanh thu, nhưng Gậy bản quyền có thể khiến kênh bị xóa vĩnh viễn. Để tránh vi phạm, bạn nên tạo nội dung gốc, kiểm tra bản quyền trước khi đăng tải và hiểu rõ chính sách YouTube.
Nếu không may bị dính Claim hoặc Gậy bản quyền, hãy bình tĩnh đánh giá tình huống và làm theo các bước hướng dẫn trong bài viết này để giải quyết hiệu quả. Nhớ rằng, bảo vệ kênh của bạn ngay từ đầu sẽ giúp bạn phát triển bền vững trên nền tảng YouTube!
